Recenzja prof. dr hab.n.med. Ireny Kościukiewicz-Michiewicz

Ocena skuteczności leczenia ortodontycznego za pomocą wskaźnika PAR (Peer Assessment Rating Index)

Praca doktorska Dominika Piskorskiego trafia w lukę w badaniach podejmowanych na ten temat w kraju. Badania takie umożliwiają przeprowadzenie szeregu ocen, które pozwolą na wybór optymalnych metod i warunków w jakich leczenie ortodontyczne może być najskuteczniejsze. Badania przeprowadzone przez lek. stom. Dominika Piskorskiego pozwalają na obiektywizację wyników leczenia, którymi zainteresowany jest pacjent (zwłaszcza, że ponosi koszty leczenia) i lekarz prowadzący. Skutecznością leczenia powinny być również zainteresowane instytucje finansujące je, takie jak Kasy Chorych. Dlatego też temat pracy uważam za wybrany trafnie i na czasie.(…) We wstępie Autor wyróżnił cztery podrozdziały obejmujące pojęcie normy zgryzowej, znane w Europie wskaźniki ortodontyczne, cechy idealnego wskaźnika i badania skuteczności leczenia ortodontycznego w Polsce. Czyni to w określonym celu, mianowicie uzasadnia sens podjęcia tematu swojej pracy za pomocą najbardziej właściwego, wyselekcjonowanego spośród innych wskaźnika. Wstęp zawarty jest na 13 stronicach, a rozpoczyna się cytatem z historycznego dzieła „Malocclusion of the teeth” Edwarda H. Angle’a: „Gdy będziemy wędrować, pośród ulic miasteczek, czy stłoczonych alei wielkich miast, wszędzie napotkamy skupiska ludzi, i staniemy przed takim ogromem kalectwa (wad zgryzu) , że będziemy poruszeni jego powszechnością…”.Cytat ten zamieszczam w tym miejscu, gdyż świadczy on o wrażliwości autora pracy na zaburzenia w obrębie narządu żucia, które częstokroć oddziaływają na społeczne zdrowie pacjentów ortodontycznych.(…) Wstęp ten oceniam jako bardzo udany, stanowiący istotne kompendium wiedzy o wskaźnikach ortodontycznych, w których Autor porusza się bardzo swobodnie. (…) Przedstawiony sposób oceny modeli i obliczania wskaźnika PAR jest bardzo jasny i czytelny zarówno dla wartości punktowych jak i procentowych. Ocena jakościowa z zastosowaniem nomogramu jest jasno przedstawiona. Zamieszczenie fotografii narzędzia pomiarowego jakim jest linijka PAR pozwala na łatwe zastosowanie jej w praktyce. Szkoda tylko, że przez osoby znające język angielski. Karta badania opracowana przez Autora przekonuje mnie, iż pracę zaplanował precyzyjnie i z pełnym zrozumieniem zagadnienia, a przedstawione wyniki badań potwierdzają to w całej rozciągłości. Zrozumienie zagadnienia i celowość podjętej przez siebie pracy potwierdzona została też w ocenie nasilenia wady zgryzu i poziomu trudności leczniczych przy pomocy wskaźnika PAR. Wydzielił on za DeGuzmanem i wsp. trzy grupy nasilenia wad zgryzu i ich korelację z poziomem trudności leczenia. Statystyczną analizę wyników badania oparł na teście t-Studenta i teście kolejności par Wilcoxona dla prób zależnych, oraz teście t-Studenta i teście U Manna-Whitneya dla prób niezależnych. Materiał i metodyka badań zostały opisane na 18 stronach tej pracy w sposób jasny, dojrzały i zrozumiały. Wyniki badań i ich omówienie przedstawił Autor na 16 stronach i w 28 tabelach oraz 13 rycinach. Analizując wyniki badań wartości składowych wskaźnika PAR Autor wykazał, iż najskuteczniejsze leczenie obejmowało przedni segment szczęki, co przypisuje redukcji stłoczeń siekaczy i kłów w tym segmencie w odróżnieniu od przedniego segmentu żuchwy, co w logiczny sposób interpretuje uwarunkowaniem ekonomicznym leczenia jednoszczękowego. (…) Interesujące i oryginalne obserwacje poczynił Autor w odniesieniu do skuteczności leczenia w segmencie lewego i prawego zwarcia bocznego. Stwierdzając, że strona lewa jest o 13% gorzej leczona od strony prawej. Odsetek ten jest znaczny. Jego interpretacja tej sytuacji jest dla mnie przekonywująca, wiąże ją z pozycją lekarza przy fotelu i trudniejszą obserwacją strony lewej. Dyskusja przeprowadzona jest na 16 stronach maszynopisu w sposób prawidłowy, czytelny, zrozumiały i uwypuklający wartość tej pracy dla skuteczności leczenia. Ten rozdział spełnia wszystkie oczekiwania prawidłowej dyskusji w rozprawie doktorskiej a wnioski, które wypłynęły z niej ściśle korespondują z celami pracy. W pracy Autor wykorzystał 97 pozycji piśmienniczych, 68 w języku angielskim, 9 w niemieckim i 20 w języku polskim. Na podstawie tej pracy oceniam wysoko umiejętność samodzielnego myślenia, którą wykazał w sformułowaniu celu pracy oraz w przygotowaniu rozdziału „Materiał i metoda”, a przede wszystkim w interpretacji wyników badań. Wartość merytoryczna tej pracy polega na zastosowaniu obiektywnego wskaźnika dla oceny skuteczności leczenia ortodontycznego, a sama praca posłużyć może, po niewielkich adaptacjach jako „monografia wskaźników ortodontycznych” w nauczaniu studentów i lekarzy specjalizujących się w ortodoncji. Przede wszystkim jednak spełnia wszystkie wymogi stawiane pracom doktorskim i dlatego zwracam się do Wysokiej Rady Wydziału Stomatologii PAM o dopuszczenie Dominika Piskorskiego do dalszych etapów przewodu doktorskiego. Wnoszę również o wyróżnienie tej pracy.
Prof. dr hab. Irena Kościukiewicz-Michiewicz